نحوه کار پیانو​

پیانو که به زبان ایتالیایی پیانو- فورته، به زبان فرانسوی پیانو یا پیانو- فورته و به زبان آلمانی کلاویِر خوانده می‌شود، سازی است دارای صفحه‌کلید. هر کلید به یک چکش که نوک آن با نمد پوشانده شده است متصل است و از برخورد هر چکش با یک یا چند سیم مفتولی، صدای پیانو تولید می‌شود. یک پیانوی مدرن استاندارد دارای هشتاد و هشت کلید است، شامل هفت اکتاو و چند کلید اضافه.

ارتعاش سیم‌ها به‌واسطهٔ یک پل که سیم‌ها روی آن سوار شده‌اند، به صفحهٔ صدا یا ساند بورد منتقل می‌شود. ساند بورد شدت صدا را افزایش می‌دهد و در کیفیت آن نیز مؤثر است.

صدای تولیدشده از پیانو حاصل برخورد چکش‌ها بر سیم‌ها است که انتقال نیرو از کلیدها به چکش‌ها به‌واسطهٔ مکانیزم پیانو صورت می‌گیرد. بنابراین، هر چه مکانیزم دقیق‌تر و باکیفیت فنی بالاتری ساخته‌شده باشد، در سرعت و کیفیت نوازندگی مؤثرتر است.

نوک چکش‌های پیانوهای امروزی با نمد پوشیده شده است که درگذشته به‌جای نمد از چرم استفاده می‌شد. همچنین پیانوهای مدرن دارای چارچوبی چدنی هستند که قابلیت تحمل وزن حاصل از کشش فوق‌العاده زیاد سیم‌ها رادارند. درگذشته این چارچوب از جنس چوب بوده است، بنابراین امکان مقاومت در برابر کشش کمتری وجود داشت. به همین علت پیانوهای امروزی صدای بسیار قوی‌تری نسبت به پیانوهای قرن هجده تولید می‌کنند.

یکی از دلایل تولید چنین پیانوهایی می‌تواند به بزرگ‌تر شدن سالن‌های کنسرت در قرن نوزده مربوط باشد که در آن صدای ساز می‌بایست تمام محل سالن را پوشش می‌داد. پیانوها معمولاً دارای سه پدال هستند. پدال سمت راست که به مجموعه‌ای از صدا خفه کن‌ها ) دَمپِرها(از جنس نمد متصل‌اند، در صورت فشار دادن، آنها را از روی سیم‌ها جدا می‌کند تا سیم‌ها به‌طور آزاد به ارتعاش درآیند. پدال سمت چپ، کلیدها و مجموعهٔ چکش‌ها)مکانیزم ( که اصطلاحاً اَکشِن نیز نامیده می‌شود را مقدار کمی به سمت چپ منتقل می‌کند. این امر باعث می‌شود چکش‌ها در محدودهٔ صداهای میانی و زیر ساز، فقط به یکی از دو سیم یا سه سیم که برای هر نت کوک شده‌اند برخورد کند. در محدودهٔ بم البته نت‌ها دارای تکسیم هستند. پدال وسط که معمولاً در پیانوهای افقی)رویال ( و بعضاً در پیانوهای عمودی)ایستاده( وجود دارد، فقط دمپر کلید یا کلیدهایی که فشار داده‌شده‌اند را آزاد می‌کند.

اختراع پیانو​

پیانو که به شکل‌های مختلفی ساخته می‌شد، در اواسط قرن هجده بسیار متداول گشت. در این دوره پیانوسازان آلمانی به ساخت نوع اولیه‌ای از پیانوهای افقی)square piano( پرداختند که هم گران‌قیمت نبودند و هم‌صدایی نرم تولید می‌کردند. در این زمان آهنگسازانی مانند موتزارت و کلِمِنتی آثار متعددی برای پیانو نوشتند و بدین ترتیب شیوهٔ آهنگسازی برای این ساز رو به گسترش گرفت. این امر همچنین موجب بالا گرفتن استفاده از پیانو در گروه‌های کوچک و بزرگ‌سازی، آنسامبلها و ارکسترها و همین‌طور همراهی با آواز شد. 

دربارهٔ مخترع پیانو اختلاف‌نظر وجود دارد. اما کمترین تردید در این است که بارتولومیو کریستوفوری (Bartolomio Cristofori) برای اولین بار سازی ساخت با ویژگی‌های پیانو حدوداً در سال ۱۷۰۹ میلادی در فلورانس و نام آن را Gravicembalo col piano e forte )هارپسیکورد با صدای ضعیف و قوی (گذاشت. هرچند نمونهٔ سازی با صفحه‌کلید و اکشن که به سیم ضربه بزند به حدود سال ۱۴۴۰ بازمی‌گردد و اختراع کریستوفوری به‌عنوان اولین نمونه ازاین‌دست محسوب نمی‌شود. کریستوفوری پس از تجربیات اولیهٔ خود، در سال ۱۷۲۶ ساختار اساسی اکشن پیانو را طراحی نمود و همین مبنای ساخت پیانوهای امروزی قرار گرفت.

در حدود سال 1860 نمونهٔ پیانوهای ایستاده برای استفادهٔ خانگی جایگزین پیانوهای افقی شد. نوع ابتدایی این پیانوها دارای طرحی مانند هارپسوکوردهای ایستاده بودند که سیم‌ها از سطح صفحه‌کلیدها به بالا کشیده می‌شدند. به همین جهت این پیانوها بسیار بلند و با ظاهری فاخر بودند. اما بعداً سازنده‌ای به نام جان آیزاک هاوکینس، با تعبیهٔ سیم‌ها از نزدیکی سطح زمین رو به بالا، نوع کوتاه‌تری از پیانوهای ایستاده را ساخت که برای اتاق‌های کوچک بسیار مناسب‌تر بودند. 

در قرون نوزده و بیست پیشرفت‌های چشمگیری در صنعت ساخت پیانو صورت گرفت. افزایش توانایی تحمل کشش سیم‌ها از شانزده تُن تا سال‌های میانی قرن نوزده  به حدود سی تن  در دوران پس‌ازآن رسید. درنتیجه، دامنهٔ اجرای دینامیک (شدت و ضعف صدا) و امکان نگهداری اصوات (ساستِین) و بروز طیف‌های تونال (tonal spectrum) که برای موسیقیدانانی چون موتزارت، شوپن و حتی لیست شناخته نبود، بسیار افزایش یافت. علاوه بر این، در قرن بیست و در سال‌های دههٔ ۱۹۳۰ تولید پیانوهای الکترونیک یا الکتریک با تکیه‌بر فناوری تولید اصوات به روش الکترو-آکوستیک و دیجیتال به منصه ظهور رسید.

منبع: